Czym się różni coaching językowy od kursu i korepetycji?
Czy przypominasz sobie, jak to było, gdy próbowałeś nauczyć się czegoś nowego? Początkowa euforia z każdym dniem słabła, bo choć wiedziałeś, co chcesz osiągnąć, nie miałeś pojęcia jak to zrobić. Załóżmy, że postanowiłeś poprawić swoją kondycję fizyczną i wykupiłeś karnet na siłownię. Trzymasz w ręce sportową torbę i wchodzisz do siłowni, po czym od razu dostajesz zawrotów głowy od tych wszystkich skomplikowanych maszyn i urządzeń, które kojarzą się z wymyślnymi narzędziami tortur. Bardzo ostrożnie i jeszcze bardziej nieudolnie zaczynasz korzystać ze wszystkich po kolei. Wiesz, że powinieneś zdecydować, jakie ćwiczenia wykonywać i jakiego sprzętu w tym celu użyć, ale nie masz pojęcia jak to zrobić. Bez fachowego wsparcia trenera osobistego szybko się zniechęcisz, Twoja motywacja będzie słabnąć z minuty na minutę, aż w końcu torba ze sportowym sprzętem wyląduje w szafce z rupieciami.
Czy wiesz, że z nauką języka obcego może być bardzo podobnie? W tym przypadku też potrzebujesz wsparcia osobistego trenera. Bez osoby, która fachowo przeprowadzi Cię przez proces zdobywania kolejnych sprawności, nie osiągniesz rezultatów, które utrzymają Twoją motywację i doprowadzą do finalnego sukcesu.
Mimo że praca trenera osobistego polega na współpracy z wieloma różnymi klientami, właściwie w każdym przypadku jest identyczna. Klient mówi, jakie cele chciałby osiągnąć, a trener opracowuje odpowiedni harmonogram, dietę i schemat ćwiczeń, który pomoże klientowi osiągnąć te cele najskuteczniej. Trener zastanawia się co robić i w jakiej kolejności, przewiduje też problemy i działania podnoszące motywację. Wszystko po to, aby klient nie musiał zastanawiać się, co i jak ma robić, a skupił się na realizacji opracowanego planu i oczekiwaniu efektów.
Choć nauka języka angielskiego ma bardzo wiele wspólnego z pracą nad mięśniami, ostateczny sukces w tym przypadku zależy nie tylko od Ciebie, ale również od osoby, której powierzysz rolę językowego trenera personalnego. Zupełnie inaczej podejdzie do pracy z Tobą nauczyciel w szkole lub na kursie, korepetytor podczas prywatnych zajęć, a jeszcze inaczej coach językowy, z którym możesz osiągnąć językowe mistrzostwo. Od Ciebie zależy, na jaki model nauki się zdecydujesz, ale pamiętaj, że ta decyzja ma ogromny wpływ na szybkość nauki i ostateczne efekty.
Nauczyciel języka angielskiego, korepetytor czy coach językowy – jaka jest różnica?
Nauczyliśmy się myśleć o każdej osobie, która czegoś uczy, jako o nauczycielu. Jednak jeśli chodzi o uczenie języków obcych, przyjmuje się bardziej szczegółowy podział – uczyć może Cię nauczyciel, korepetytor albo coach językowy.
Nauczyciel języka
W tradycyjnym modelu nauki decyzje o tym, jak nauka będzie wyglądać, podejmuje nauczyciel, nie uczeń. Nauczyciel otrzymuje od swoich przełożonych zalecenia, zwane programem nauczania lub wytycznymi do kursu i w trakcie nauki realizuje je krok po kroku. W taki sposób w szkole czy na kursie języków uczą się najczęściej osoby na poziomie początkującym i średniozaawansowanym.
Jeśli jesteś kursantem lub uczniem szkoły, Twój nauczyciel skupia się na uczeniu całej grupy potrzebnych jej umiejętności językowych – czytania, pisania, rozumienia ze słuchu, mówienia. W dużej mierze skupia się także na budowaniu słownictwa. Treści, jakie będziesz otrzymywać w trakcie nauki to zwykle gotowe rozwiązania – podręcznik lub przewodnik z założeniami kursu. Praca z podręcznikiem to rozwiązanie, które ma pomóc uczniowi osiągnąć jego cele językowe: zazwyczaj zdanie testu (matura) czy (niestety – dość często) „zaliczenie” materiału. Problemem takiej nauki pod okiem nauczyciela jest brak spersonalizowania, o czym pewnie nie raz się przekonałeś, siedząc w szkolnej ławce. To wszystko sprawia, że jako uczeń, czy uczestnik kursu opartego na takiej organizacji nauki nie masz wpływu na jej przebieg i poziom satysfakcji z jej wyników.
Korepetytor
Nauka z korepetytorem (language tutoring) to zwykle uzupełnienie nauki języka obcego do pracy w klasie z nauczycielem. Zazwyczaj to praca typu 1 na 1, czyli indywidualne lekcje angielskiego, chociaż zdarzają się przypadki nauki z korepetytorem w parach. Czasami powodem rozpoczęcia pracy z korepetytorem jest chęć nadrobienia zaległości i podciągnięcia się w nauce. Tę opcję wybierają też osoby, którym nie wystarcza nauka w grupie. I rzeczywiście, praca indywidualna z korepetytorem daje możliwość skupienia się na czymś, co trzeba poprawić. Jednak w przypadku korepetytora decyzje dotyczące materiału również są podejmowane przez niego i najczęściej jest to rozszerzenie materiału przerabianego na kursie lub w szkole. Oznacza to, że stworzone ramy nauki z prywatnym nauczycielem są nadal ustalane przez korepetytora, a nie przez ucznia, choć uwzględnia się w nich potrzeby ucznia i rozpoznaje jego problemy.
Nauka z korepetytorem (zwanym też English tutor) jest najczęściej organizowana dla uczniów na poziomie początkującym, średniozaawansowanym lub wyższym średniozaawansowanym, którzy chcą poszerzyć swoją znajomość języka angielskiego. Jeśli decydujesz się na taki rodzaj nauki języka, przebieg zajęć i forma nauczania, będą oparte na Twoich potrzebach, choć praca będzie uwzględniała łatwość lub trudność dotychczasowej realizacji jakiegoś programu nauczania. Zajęcia tego typu najczęściej wybierane są przez osobę uczącą się języka po to, aby móc uzupełnić braki w realizowanym już programie nauczania. Często celem jest osiągnięcie konkretnych wyników: opanowanie trudnych zagadnień gramatycznych lub przygotowanie się do egzaminu. Tutaj masz coś do powiedzenia na temat tego, czego potrzebujesz, ale decyzje o sposobie realizacji tych potrzeb nadal ostatecznie podejmuje korepetytor.
Coach językowy (trener)
Określenie „coach” na pewno jest Ci znane. Prawdopodobnie kojarzysz je z osobą, która zajmuje się rozwojem osobistym i pomaga osiągnąć kolejne jego szczeble. Według definicji:
Coach to ktoś, kto udziela klientowi wskazówek dotyczących jego celów i pomaga mu w pełni wykorzystać swój potencjał.
Coach językowy wykorzystuje równocześnie umiejętności coacha oraz wiedzę językową, by dawać Ci sposoby na rozwiązanie Twoich problemów z nauką języka obcego. W skrócie – to połączenie coachingu umiejętności z coachingiem rozwojowym. Taka osoba:
- uważnie słucha,
- zadaje odpowiednie pytania,
- naprowadza swojego podopiecznego na samodzielne rozwiązania.
Trener językowy ma na celu rozwiązywanie konkretnych problemów, jakie masz w związku z nauką języka. Od dwóch poprzednich sposobów uczenia języka obcego różni się tym, że tutaj Ty decydujesz o tym, czego będziesz się uczyć. Taka organizacja nauki wymaga od ucznia już pewnej znajomości języka. Dlatego zwykle jest przeznaczona dla osób na poziomie średniozaawansowanym lub zaawansowanym, które chcą rozwiązać konkretny problem językowy, np. wreszcie zacząć płynnie mówić mając wiedzę teoretyczną, ale też duże opory. Coaching językowy może odbywać się w ramach zajęć twarzą w twarz, ale równie dobrze może to być nauka angielskiego online.
Trener językowy jest dobrym wyborem, jeśli:
- potrzebujesz wzmocnienia motywacji i brakuje Ci wiary w siebie, aby przejść na kolejny poziom znajomości języka,
- potrzebujesz kogoś, kto pomoże Ci w przełamaniu się do nauki języka,
- stresujesz się rozmową z native speakerami,
- próbowałeś już różnych metod, ale nie dostrzegałeś wyników,
- typowe zajęcia językowe są dla Ciebie nużące i nie angażujące,
- masz dość powtarzania rzeczy, które dobrze znasz, a jednocześnie masz świadomość, że jeszcze wiele rzeczy powinieneś poznać.
Niektóre zasady pracy, jakie stosuje coach językowy, mogą być zbieżne z tymi, jakie stosuje nauczyciel i korepetytor, jednak jego praca obejmuje znacznie szerszy zakres zagadnień. Jego dodatkowym zadaniem jest czuwanie nad podejściem ucznia do pracy, inspirowanie go i inspirowanie do dalszych postępów. Odpowiedzialność za efekty nauki spoczywa w większym stopniu na uczącym się.
Trener językowy przypomina nieco instruktora jazdy, który obserwuje Twoje postępy, siedząc obok Ciebie w samochodzie. To Ty prowadzisz, ale na wyciągnięcie ręki jest ktoś, kto podpowie Ci, kiedy masz hamować, jak radzić sobie na śliskiej nawierzchni i czy warto podjąć ryzyko. Co ważne, taki coach-instruktor może wcisnąć hamulce, jeśli tego potrzebujesz, ponieważ na tym polega jego opieka nad Twoim procesem nauki. Ty wiesz, gdzie chcesz jechać. Coach językowy wskaże Ci właściwy kierunek, wesprze na drodze do celu i zapewni warunki do nauki.
Dlaczego coaching językowy to najlepsza forma nauki?
Z doświadczenia wiem, że u wielu osób dorosłych uczących się języka z pomocą tradycyjnych metod praca w grupie nie działa. Najczęściej osoby te dopada frustracja, ponieważ czują, że ich rola jako ucznia jest zbyt pasywna. Nie mają wpływu na to, czego, kiedy i jak długo będą się uczyć. W przypadku osób na stanowiskach, którym brakuje czasu, taki brak wyboru i autonomii potrafi zabić motywację. Na początku kursu chęć do zdobywania nowej wiedzy jest duża, ale po kilku tygodniach okazuje się, że nauka schodzi na drugi plan i znajdują się „ważniejsze” zajęcia.
Robienie postępów w nauce języków to, nie będę ukrywać, powolny i czasami frustrujący proces, dlatego utrzymanie motywacji jest najważniejsze. Kiedy zaczynasz uczyć się języka, możesz łatwo znudzić się lub zacząć odczuwać frustrację z osiąganych rezultatów, a co za tym idzie, mieć trudności z robieniem rzeczywistych postępów. To najczęstsza przyczyna utraty radości z poznawania języka, powód zwalniania tempa, a w rezultacie poddania się.
Coaching językowy może przynieść korzyści osobom, które wolą osobiste podejście do nauki języka. Taki sposób nauki jest w stanie utrzymać ich zapał i motywację. Trener językowy nieustannie podsyca chęć ucznia do nauki, przypominając mu o wpływie osiąganych postępów na realizację wybranych przez siebie celów.
Wróć jeszcze na chwilę do mojego wcześniejszego porównania coachingu językowego do jazdy w towarzystwie instruktora. Wyobraź sobie, że chcesz bardzo nauczyć się prowadzić samochód i postanawiasz zrobić to sam. Jesteś ambitny, masz cel, więc co może się nie udać? Wystarczy, że pójdziesz do największej biblioteki w mieście i wypożyczysz kilka fachowych poradników na temat samodzielnej jazdy samochodem. Później zostanie już tylko przysiąść przy książkach, czytać rozdział po rozdziale i wbijać do głowy tę całą teoretyczną wiedzę. Proste, prawda? Choć to mało prawdopodobne, teoretycznie istnieje niewielka szansa, że czegoś się nauczysz. Jak się jednak domyślasz, umiejętności prowadzenia samochodu zdobyte w ten sposób, raczej nie pozwolą Ci zdać egzaminu i wypadną blado w porównaniu z umiejętnościami osób ćwiczących jazdę w praktyce. Podobnie jest z nauką języka. Samodzielna nauka z książką da jakieś rezultaty, jednak wsparcie specjalisty pozwoli Ci w krótszym czasie osiągnąć o wiele lepsze wyniki.
W czym konkretnie pomoże Ci coaching językowy?
Coaching językowy sprawdzi się u każdej osoby, która z jakiegoś powodu czuje, że pomoc fachowca pomogłaby jej ruszyć naukę języka z miejsca.
Czasami przyczyną blokady jest brak wiary w swoje możliwości i trzymanie się opinii, że inni mówią po angielsku lepiej. Czasami jest to świadomość, że któraś z umiejętności została zaniedbana na wcześniejszych etapach nauki (najczęściej z powodu braku czasu lub możliwości, gdy wcześniejsza nauka odbywała się z wieloma osobami w klasie).
Obszary, które możesz przepracować z trenerem językowym
Coaching językowy można wykorzystać do ukierunkowanej pracy nad konkretnymi obszarami używania języka. Zwykle dotyczy to potrzeby rozwinięcia umiejętności porozumiewania się w języku obcym. Najczęściej moi klienci zgłaszają się do mnie z chęcią szlifowania kilku charakterystycznych umiejętności z życia biznesowego:
- wykonywania rozmów telefonicznych
- przeprowadzania szkoleń i przedstawiania prezentacji
- aktywnego uczestnictwa w negocjacjach
- pisania e-maili
- swobodnej konwersacji w warunkach biznesowych i towarzyskich
- uczestnictwa w rozmowie kwalifikacyjnej w języku angielskim
- korzystania z technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej
We wszystkich tych przypadkach wspólnie zajmujemy się likwidacją „blokad” językowych, a uczący się bezpiecznie wykraczają poza swoją strefę komfortu.
Od rozwoju kariery po swobodne podróże zagraniczne
Zdarza Ci się, że szef każe Ci przygotować anglojęzyczną prezentację dla gości w Waszej placówce? A może sam jesteś szefem i wiesz, jak bardzo wzrosłaby jakość Twojej pracy, gdybyś prowadził takie prezentacje? Jeśli potrzebujesz popracować nad umiejętnościami prezentacji w języku angielskim, praca z trenerem językowym pozwoli Ci poznać przydatne strategie i opanować niezbędną wiedzę. Możesz również chcieć nauczyć się, jak się przeprowadza negocjacje lub finalizuje rozmowy, które wymagają płynnego posługiwania się językiem. W tego typu sytuacjach coaching językowy staje się skuteczny i mimo że jest z zasady kosztowniejszy niż kursy czy korepetycje, korzyści osiągane są o wiele szybciej, a rezultaty trwalsze.
Coach pomoże Ci nabyć umiejętności czysto praktyczne, które wykorzystasz w celach towarzyskich w czasie podróży za granicę. Jeśli do tej pory miałeś wyrzuty sumienia, że nie przyłożyłeś się do pracy na lekcjach angielskiego w szkole, żeby teraz swobodnie rozmawiać z mieszkańcami Londynu, praca z coachem językowym pozwoli Ci sprawnie uzupełnić te braki. Czy już czujesz, jak szeroko otwierają się przed Tobą drzwi na świat?
Jak przebiega praca z coachem językowym?
Skoro już zdefiniowaliśmy, kim jest trener językowy, warto wiedzieć, jak z nim pracować, aby osiągnąć swoje językowe cele.
Wyobraź sobie, że od lat próbujesz samodzielnie uczyć się angielskiego, ale ciągle coś Ci w tym przeszkadza i w rezultacie robisz niewielkie postępy. Podskórnie czujesz, że czas ucieka, a Ty niczego nie zmieniasz. I wtedy nachodzi Cię myśl, żeby spróbować czegoś innego. Jednym słowem, nadszedł czas na coaching.
Najpierw przeszukujesz sieć i rozpytujesz bardziej lub mniej doświadczonych znajomych. Szukasz kogoś, kto wydaje się odpowiedni, kto w końcu pomoże Ci wskoczyć na wyższy poziom znajomości angielskiego. Wyboru chcesz dokonać na podstawie prezentowanej przez trenera wiedzy i tego, jak prezentuje swój styl uczenia. Nie do końca wiesz, czy wybierasz dobrze, no bo jak właściwie się do tego zabrać. Jak dokonywać wyboru coacha językowego? Zwróć uwagę na kilka ważnych rzeczy.
Jak znaleźć właściwego coacha językowego dla siebie?
Poszukaj kogoś, kto ma rzeczywiste doświadczenie w posługiwaniu się językiem.
Wybierz trenera ze względu na jego doskonałe umiejętności językowe. Powinna to być osoba, która może pochwalić się doświadczeniem z językiem, zarówno jako nauczyciel, jak i osoba, która miała lub nadal ma kontakt z naturalnym środowiskiem języka, np. mieszkając i pracując za granicą.
Sprawdź poziom wyszkolenia trenera
Coach powinien nie tylko szkolić, ale również stawiać na swój ciągły rozwój. Nauka i rozwój zapewniają, że osoba na tym stanowisku jest na bieżąco z najnowszymi technikami, nauką i możliwościami, aby mieć pewność, że otrzymujesz najlepszy możliwy coaching językowy.
Szukaj entuzjazmu
Bardziej prawdopodobne jest, że rozwiniesz swoje umiejętności językowe, jeśli Twój trener podchodzi z pasją do tego, co robi. Dobry coach językowy ma misję pomagania innym w osiąganiu ich celów językowych. W tym celu tworzy angażujące i pełne pasji środowisko, abyś i Ty był bardziej zdeterminowany do osiągania swoich celów.
Upewnij się, że Twoje potrzeby zostaną spełnione
Najpierw zastanów się, jaki cel chcesz osiągnąć? Ile wsparcia potrzebujesz? Coach powinien zapewnić Ci spersonalizowane podejście, dostosowując metody uczenia do Twoich potrzeb. Ta zasada opiera się na fakcie, że każdy z nas jest inny. Masz swoje indywidualne cele, a Twoje umiejętności są unikalne dla Ciebie, tak samo, jak sposób, w jaki się uczysz. Trener językowy powinien odpowiadać na Twoje potrzeby, abyś mógł nawiązać z nim komfortową relację trener-klient.
Upewnij się, jakie miejsce będziesz miał w relacji z coachem
To Ty potrzebujesz coachingu i Ty chcesz osiągnąć swoje cele. Oznacza to, że coach powinien umieszczać Cię w centrum każdej lekcji. Zanim rozpoczniesz pracę z coachem, umówicie się na spotkanie, po którym będziesz wiedział, czy to jest to. Pamiętaj, że Twój coach będzie Twoim przewodnikiem i aby współpraca zadziałała, powinniście się rozumieć.
Podstawa to określenie planu działania
Coaching językowy to przede wszystkim potrzeba osiągnięcia jak najlepszych rezultatów współpracy w przyjaznym, dopasowanym do uczącego się środowisku. Aby wziąć pod uwagę Twoje predyspozycje, dotychczasowe umiejętności oraz potrzeby, współpracę rozpoczyna się od wspólnego wyznaczania celów. Może to wyglądać tak:
- Trener językowy zacznie od pomocy w określeniu Twoich celów, co nie zdarza się przy tradycyjnym modelu uczenia. Tutaj świetnie sprawdzają się cele SMART (konkretne, mierzalne, osiągalne, istotne i określone w czasie). Jeśli cele są jasne, będziesz bardziej zmotywowany do pracy.
- Po dokładnym określeniu celu utworzysz z coachem plan działania – zarówno krótko, jak i długoterminowy. Od tej pory Twoja nauka języka będzie opierać się na realizacji Twoich celów.
- Trener językowy pomoże Ci odkryć i wyeliminować przeszkody, które uniemożliwiają Ci osiągnięcie celów związanych z nauką języka. Może to być na przykład lęk przed mówieniem po angielsku, frustracja z powodu braku postępów, czy ograniczające Cię przekonania. Dzięki przeprojektowaniu tych przekonań i innych hamujących naukę czynników zmieni się Twoje podejście do nauki języka. Coach pomoże Ci popracować nad zniesieniem blokad, aby uzyskać lepszy efekt uczenia się.
Główne zasady coachingu językowego
Wybór coacha to ważny krok w Twoim procesie nauki języka obcego. Dlatego warto wiedzieć, że Twój coach językowy powinien:
- tworzyć z Tobą partnerską relację, którą powinny cechować wzajemne zrozumienie i szacunek,
- mieć zdolność do maksymalizacji Twoich zasobów i inspirowania Cię, podobnie jak to jest w przypadku mentoringu,
- umieć rozpoznawać Twoje mocne strony i mieć umiejętność rzucania wyzwań, aby popychać Cię do przodu,
- mieć umiejętność radzenia sobie z problemami na bieżąco i dbać o to, abyś ich nie rozpamiętywał i nie rozmyślał nad nimi,
- wykazywać się zdolnością podnoszenia Twojej świadomości i odpowiedzialności,
- umieć poprowadzić Cię przez każdy etap procesu uczenia się języka.
Podsumowanie
Czy nie byłoby wspaniale, gdybyś miał osobistego trenera do nauki języka angielskiego, który pomógłby Ci w całym procesie nauki? Kogoś, kto uchroniłby Cię przed niepotrzebnymi porażkami i skrócił do minimum czas potrzebny na płynne mówienie po angielsku? Podejście trenerskie do nauki języka, skoncentrowane na rozwiązaniach i oparte na mocnych stronach uczącego się to sekret skuteczności coachingu językowego. Taki model nauki warto wybrać, szczególnie gdy odczuwasz presję czasu, przygotowując się do konkretnego wyzwania, takiego jak zmiana pracy, stanowiska lub rozszerzenie swoich kompetencji. Ten model nauki sprawdza się również, gdy masz dość nudnej pracy w grupie, a każde zajęcia na kursie języka angielskiego wyglądają tak samo. Podejście coachingowe spodoba Ci się, jeśli nie sprawdziła się u Ciebie forma korepetycji lub jeśli znalezienie korepetytora (English tutor) jest trudniejsze od znalezienia igły w stogu siana.
Dzięki zachęcającemu i wspierającemu środowisku, jaki oferuje coaching językowy, masz duże szanse poprawić swoje umiejętności i sprawności językowe, nabrać pewności siebie i skoncentrować się na swoich potrzebach. To jedna z głównych różnic między coachingiem językowym a tradycyjnym sposobem uczenia języka obcego w klasie czy na korepetycjach. W czasie zajęć z coachem podniesiesz poczucie własnej wartości i odkryjesz, co Cię motywuje, a także dowiesz się, na jakich swoich mocnych stronach możesz polegać. Zatem kiedy zaczynasz?
Bibliografia
- Ellen Baker Dubois, What’s language coaching? Is it for me? 2021
- Kamo P. Chilingaryan, Motivation in Language Learning. 2015. Conference: 2nd International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts.
- Manuel Jimenez Raya, Flavia Vieira, Autonomy in Language Education. Theory, research and practice. 2020. Routledge.
- angielski Anglia, angielski B2, angielski C1, angielski c2, angielski dla dorosłych, angielski dla firm, angielski egzaminy, angielski IT, angielski konwersacje online, angielski korepetycje, angielski matura, angielski online, by nauczyć się języka, Career advice, coach, coach językowy, coaching, coaching językowy, English coach, English coaching, English communication coach, English learning, English tutor, Ile czasu potrzeba, indywidualne lekcje angielskiego, language coaching, nauczyć się języka, nauka angielskiego, nauka angielskiego online, nauka języka, nauka języka angielskiego, nauka języka obcego, polepszanie umiejętności, poziom znajomości języka, sprawności językowe, teacher, tutor