– Przecież ja nie będę występował publicznie… – mówiłeś wielokrotnie. I jeśli należysz do 8% ludzi, którzy zawsze pracują samotnie – miałeś rację. W pozostałych 92% przypadków wiedza o tym, jak zostać dobrym mówcą, może mieć ogromny wpływ na Twój sukces. Zwyczajnie opłaca się umieć mówić do ludzi. Jak to będzie, gdy poczujesz się pewnie, wygłaszając prezentację, przekonując klienta lub rozmawiając po angielsku z grupą ludzi? Dowiedz się, jak zostać lepszym mówcą, by każde spotkanie zespołu, czy przedstawienie osiągnięć firmy przed publicznością, działały na Twoją korzyść.
Wszyscy czasem przemawiamy publicznie
I Ty też! Możesz to jednak robić dobrze lub źle. Pewnie zauważyłeś, że to, jak mówisz do innych, silnie wpływa na to, co i jak ludzie o Tobie myślą. Właśnie poznałeś odpowiedź na pytanie, dlaczego wystąpienia publiczne wywołują w Tobie tak wiele niepokoju i zażenowania. A pewno stresujesz się jeszcze bardziej, jeśli ma to być publiczne wystąpienie po angielsku.
Na szczęście mam dla Ciebie dwie dobre wiadomości:
- Mówienie do ludzi po angielsku to umiejętność, której, podobnie jak jazdy na rowerze, możesz się nauczyć.
- Podczas nauki przemawiania nie obedrzesz sobie kolan ani łokci.
Pewnie, że aby osiągnąć mistrzostwo, potrzebujesz odpowiedniego przygotowania, praktyki i trenera, który Cię poprowadzi. Jeśli jednak chcesz dowiedzieć się, jak pokonać nerwowość, która pojawia się, gdy mówisz do ludzi i osiągać wyjątkowo dobre wyniki, ten artykuł da Ci wiele cennych wskazówek, jak zostać lepszym mówcą. Przeczytaj do końca, a dowiesz się, jak ja mogę pomóc Ci w przygotowaniach i zdobywaniu praktyki.
Wystąpienia publiczne w czasach pandemii
Pandemia i przeniesienie pracy zawodowej do internetu pokazały, że warto nauczyć się komunikować inaczej, niż dotychczas. Okazało się, że wielogodzinne wideorozmowy wymagają świetnych umiejętności komunikacyjnych, a chowanie się za ekranem komputera czy smartfonu wcale nie sprawia, że rośnie pewność siebie w kontaktach z ludźmi. Bez względu na to, czy siedzisz przed migającym monitorem, z którego uśmiechają się obce twarze, czy spotykasz się z ludźmi face-to-face, warto zabierać głos. Dlatego za każdym razem, gdy rozmawiasz z grupą ludzi, niezależnie od tego, czy tych osób jest 10, czy 1000, ważne jest, abyś dobrze prezentował siebie i swoją firmę.
Dlaczego warto umieć dobrze mówić?
Jasne, że mówienie do wielu ludzi naraz generuje dyskomfort. Jeśli jednak pozwolisz mu rosnąć, nie tylko osłabisz swój zawodowy wizerunek, ale możesz wręcz szkodzić swojej firmie. Nie wspominając o tym, że Twoja pewność siebie będzie maleć po każdym negatywnym doświadczeniu.
Abyś mógł dzielić się swoimi pomysłami z innymi (a tym samym poszerzać swoje wpływy) i umożliwiać swojej firmie czerpanie korzyści z Twoich pomysłów, zacznij już dzisiaj pracować nad siłą swojego przekazu. Poznaj cechy dobrego wystąpienia publicznego. Zastosuj poniższe techniki, którymi posługuje się każdy dobry mówca.
Jak zostać dobrym mówcą — strategie
Jeśli nie wiesz, co chcesz osiągnąć przez swoją prezentację, Twoja publiczność nigdy się tego nie dowie. Harvey Diamond
Najważniejszą rzeczą, jeśli chodzi o każde wystąpienie publiczne, jest cel, który chcesz dzięki niemu osiągnąć. Celem Twojego wystąpienia może być ciekawe przedstawienie nowego produktu i w efekcie uzyskanie awansu lub otrzymanie premii.
Cel nadrzędny każdego z wystąpień publicznych zwykle należy do którejś z trzech kategorii. Cel może być:
- edukacyjny, gdy słuchacze mają się nauczyć nowej umiejętności np. korzystania z oprogramowania do usprawnienia pracy,
- perswazyjny, gdy odbiorcy mają coś zrobić po zakończeniu prezentacji (sprzedaż produktów i usług),
- relacyjny, gdy Twoim celem est zaprezentowanie się jako np. nowej osoby w zarządzie firmy.
Najprostszym sposobem na określenie celu prezentacji jest metoda SMART, którą dokładnie opisuję w tym artykule.
Jak nauczyć się myśleć pozytywnie
Zacznij myśleć pozytywnie. Pozytywne myślenie powoduje pozytywne skutki, a każdy problem ma rozwiązanie. Ryszard Kusek
Pozytywne myślenie to klucz do wszystkich Twoich działań. Dzięki niemu masz motywację do tego, aby coś w sobie zmieniać. Pozytywne podejście do stresujących rzeczy znacznie ułatwi Ci ich akceptację. Strach sprawia, że zbyt łatwo wpadasz w negatywne myśli. Nie daj się!
Jak planować swoje wystąpienia publiczne
Pomyśl o tym, jak ważny jest pierwszy akapit książki. Jeśli tekst Cię nie porwie, prawdopodobnie odłożysz książkę na półkę i pozwolisz, aby pokrył ją kurz. Ta sama zasada dotyczy Twojego wystąpienia: od samego początku musisz zaintrygować swoich słuchaczy.
Uważaj przy tym, żeby nie przesadzić. Jak powiedział znany z kwiecistych mów Winston Churchill: „Mówca tak powinien skonstruować przemówienie, by wyczerpać temat, ale nie wyczerpać słuchaczy”.
Łatwo powiedzieć, ale jak to zrobić?
Wskazówki:
- Możesz użyć na przykład takich narzędzi, jak trójkąt retoryczny (wiarygodność mówcy, emocje i logika), czy 7C komunikacji (opiera się na 7 zasadach: clear (jasna), concise (zwięzła), concrete (konkretna), correct (poprawna), coherent (logiczna), complete (kompletna) i courteous (uprzejma)). One pozwolą Ci zastanowić się, jak ustrukturyzować to, co zamierzasz powiedzieć.
- Zacznij od interesującej statystyki, nagłówka lub faktu, który odnosi się do tego, o czym mówisz i który rezonuje z odbiorcami.
- Użyj historii, która otworzy Twoje wystąpienie i zaintryguje publiczność.
- Aby nabrać wprawy, szukaj okazji do przemawiania przed innymi. „Praktyka czyni mistrza!” Możesz stawiać się w sytuacjach wymagających wystąpień publicznych, np. zgłaszając się na ochotnika do wygłoszenia raportu.
- Przećwicz każde swoje wystąpienie, korzystając z zasobów, na których będziesz polegać podczas prezentacji.
Pamiętaj:
- Nie wszystkie Twoje wystąpienia będą wcześniej przygotowane. Jednak z czasem nabierzesz dobrych nawyków i wprawy. Wtedy nawet spontaniczny występ przed ludźmi nie będzie sprawiał Ci problemu.
- Pewności w mówieniu do ludzi nada Ci również znajomość branży, a także przewidywanie problemów, jak np. niewygodnych pytań o konkurencję.
- Planowanie wystąpienia pomaga racjonalnie myśleć w czasie stresu. Jest to szczególnie ważne w przypadku nieprzewidywalnych sytuacji lub zmian, które zdarzają się w ostatniej chwili np. w agendzie spotkania.
Jak ćwiczyć, aby stać się mistrzem
„Praktyka czyni mistrza!” – to stare jak świat powiedzenie nie jest całkiem prawdziwe. Jeśli chodzi o wystąpienia publiczne, tylko dobra praktyka czyni mistrza. Jak przekonywał wielki poeta i mówca Ralph Waldo Emerson „Wszyscy wielcy mówcy byli najpierw złymi mówcami”. Aby być swobodnym i przekonującym mówcą, potrzebujesz właściwej praktyki. Jeśli Twoim celem są wystąpienia publiczne w języku angielskim, prawdopodobnie odczuwasz jeszcze większą presję i strach przed byciem ocenianym. Dlatego nie tylko Twoja determinacja, ale również moje umiejętności poprowadzenia Cię są bardzo istotne.
Wskazówki:
- Aby nabrać wprawy, szukaj okazji do przemawiania przed innymi. Świadomie stawiaj się w sytuacjach wymagających jakiejkolwiek formy komunikacji interpersonalnej. Mogą to być wypowiedzi na szkoleniu w pracy lub podsumowanie projektu na spotkaniach zespołu.
- Nie zostawiaj ułożenia planu przemówienia na ostatnią chwilę. Pozwoli Ci to lepiej się przygotować. Na wstępnym etapie ćwiczenia wysłucham uważnie Twojej prezentacji. Dzięki temu zmniejszysz tremę, a informacja zwrotna, którą ode mnie uzyskasz, pozwoli Ci wprowadzić niezbędne poprawki i uniknąć błędów.
Jak zaangażować publiczność
W czasie wystąpień publicznych unikaj bycia wykładowcą. Ludzie nie przepadają za gadającymi głowami, które wychodzą na środek, aby mówić o czymś nieinteresującym.
Zaangażuj swoich odbiorców, na przykład zadając pytania lub prosząc o reakcję na poszczególne słowa. Osoby, z którymi będziesz coś wspólnie tworzył, będą uważniej słuchały i nie „obdarują” Cię niesprawiedliwą krytyką np. gdy poplącze Ci się język lub zapomnisz jakiegoś słówka w języku angielskim. Dzięki temu jako mówca będziesz mniej odizolowany i zyskasz poczucie, że wszyscy są zaangażowani w przekaz. Czy można chcieć więcej?
W razie potrzeby zadawaj słuchającym Cię osobom naprowadzające pytania i zachęcaj je do udziału i do zadawania pytań. Zobaczysz, jak szybko i gładko przebrniesz przez kilkadziesiąt minut swojej prezentacji. Może nawet odkryjesz swoją nową pasję! Umiejętność radzenia sobie ze stresem, łatwość wypowiadania się, pewność siebie, a do tego nowe perspektywy w pracy — sztuka przemawiania to wachlarz możliwości.
Wskazówki:
- Uważnie dobieraj język swojej wypowiedzi. Prezentacja to nie czas na chwalenie się zaawansowanym słownictwem, czy skomplikowaną gramatyką. Jeśli mówisz po angielsku, buduj krótsze, bardziej precyzyjne zdania. Miej na uwadze, że masz przed sobą osoby o różnym stopniu znajomości języka. Nie rozmiękczaj wypowiedzi, stosując zwroty typu „Myślę, że w tym roku możemy osiągnąć bardzo dobre wyniki” („I just want to add that I think we can achieve our goals this year”). Słowa „właściwie”, „wydaje mi się”, „po prostu” i „myślę” ograniczają Twój autorytet, dlatego NIE używaj ich. W języku angielskim kłopotliwym, choć nadużywanym słowem jest „actually” (właściwie), które nie wnosi żadnych informacji oprócz przekazania poczucia uległości, a nawet zaskoczenia. Niech więc Twój przekaz będzie jasny i bezpośredni. Zupełnie inaczej myśli się o kimś, kto mówi zdecydowanym tonem „Ten plan jest dobry” lub „Byliśmy pod budżetem w zeszłym roku, teraz sytuacja jest zupełnie inna”.
- Zwróć uwagę na tempo mówienia. Szybkie tempo zwiększa szanse potknięć językowych. Jeśli mówisz szybko, są też większe szanse, że powiesz coś, czego nie masz na myśli. Zwolnij, zachowując naturalne tempo i spokojnie oddychaj. W ten sposób dajesz sobie czas na zebranie myśli. Publiczność zauważy pauzy, które są ważną częścią rozmowy i sprawiają, że brzmisz pewnie, naturalnie i autentycznie. Pauzy pozwalają też na uchwycenie uwagi słuchaczy, jeśli na chwilę się rozproszą.
- Unikaj czytania wystąpienia z kartki. Wygląda to nieprofesjonalnie i powoduje, że osoby słuchające Cię tracą zainteresowanie tym, co mówisz. Zrób listę ważnych punktów Twojego wystąpienia i upewnij się, że potrafisz je rozwinąć bez czytania.
Jak skutecznie zapanować nad mową ciała
90% tego, jak wyjdzie wystąpienie, jest determinowane przez to, co mówca zrobił, zanim wszedł na scenę. Somers White
Czy wiesz, że nawet nic nie mówiąc, komunikujesz wiele za pomocą mowy ciała? Sposób, w jaki mówisz, poruszasz rękami, stoisz, przekazuje wiele rzeczy. Wszystkie one wpływają na to, jak inni Cię postrzegają. Decyduje też o tym, czy ufają temu, co mówisz. Aby nie wysyłać mylących lub negatywnych sygnałów niewerbalnych, zwróć uwagę na to, czy Twoja mowa ciała wspiera to, co mówisz.
Chodzi tutaj o takie elementy komunikacji niewerbalnej jak:
- wyraz twarzy
- ruch ciała i postawa
- gesty
- kontakt wzrokowy
- przestrzeń
- głos, w tym czas i tempo, głośność mówienia, ton i intonacja oraz dźwięki, które przekazują zrozumienie, takie jak „aha”.
Wskazówki:
- Rozpocznij prezentację z uśmiechem. Dzięki czemu Twoi odbiorcy chętniej przyjmą zarówno Ciebie, jak i to, co chcesz im przekazać. To świetny początek i kredyt zaufania, jakim obdarowują Cię słuchacze.
- Utrzymuj otwartą postawę. Trzymaj ramiona z przodu, nie krzyżuj rąk, bądź wyprostowany. Nie popełniaj największego grzechu mówców i wyjmij ręce z kieszeni. To, co dla Ciebie może być przejawem luzu, przez niektórych z Twoich słuchaczy może zostać uznane za niegrzeczne. Otwarta postawa robi na słuchaczach dobre wrażenie. Używaj rąk, aby wyjaśnić swój punkt widzenia, wskazywać. Chowanie, ściskanie rąk i manipulowanie nimi pokazuje nerwowość i może dać słuchaczom wrażenie, że nie wierzysz w to, co mówisz.
- Stań prosto. Nie opieraj się na jednej nodze ani nie wykonuj gestów, które wydają się nienaturalne. Zamiast stać, możesz przejść się i używać gestów, aby zaangażować publiczność. Te ruchy i energia pojawią się również w Twoim głosie, który wyda się bardziej zdecydowany i pełny pasji.
- Nie przesadzaj z ruchem. Nogi i ręce są z reguły najtrudniejsze do kontrolowania, gdy próbujesz skoncentrować się na tym, co mówisz do ludzi. Jeśli machasz kończynami i ciągle zmieniasz pozycje, nieświadomie sygnalizujesz odbiorcom, że czujesz się niekomfortowo i jesteś pełen obaw. Znajdź złoty środek między nadmiernym ruchem a staniem w miejscu.
Pamiętaj!
- Jeśli wyglądasz na niepewnego siebie podczas prezentacji, publiczność nie będzie uważna.
- Mowa ciała dostarcza słuchaczom subtelnych wskazówek na temat Twojego stanu wewnętrznego i podejścia do nich — uśmiechaj się.
- Chcesz, by Twoi odbiorcy poznali się na żarcie? Sam zacznij się uśmiechać. Interakcja jest kluczem do niezwykłej prezentacji.
Jak opanować nerwy
Strach ma wielkie oczy, a gdy wychodzisz przed grupę osób i masz coś do nich powiedzieć, oczy strachu stają się wielkie niczym spodki… Tymczasem najczęściej to wyobraźnia podpowiada nam niestworzone historie i czarne scenariusze.
Wyobrażamy sobie, że zapominamy, o czym mamy mówić, że się rozklejamy, nawet tracimy przytomność ze zdenerwowania lub robimy coś, przez co na przykład tracimy pracę lub szacunek. A tymczasem takie scenariusze rzadko kiedy mają miejsce! Budujemy je w umysłach, a efekt jest taki, że wychodzimy do ludzi bardziej zdenerwowani, niż powinniśmy.
Wiele osób wymienia przemawianie do ludzi jako swój największy strach, a strach przed porażką najczęściej leży u jego podstaw. Adrenalina krąży w krwioobiegu, tętno przyspiesza, pocisz się, a galop myśli w głowie nie daje się skupić [4]. Zmień sposób myślenia i wykorzystaj tę energię, by zrobić dobre pierwsze wrażenie.
Wskazówki:
- Postaraj się przestać myśleć o swoim strachu.
- Skup się na swoich odbiorcach: to, co mówisz, dotyczy nie Ciebie, a ich. Skoncentruj się na potrzebach odbiorców, a nie własnych.
- Przed wyjściem do swojej publiki stosuj ćwiczenia głębokiego oddychania. Pozwoli Ci to spowolnić tętno i dostarczyć organizmowi tlenu.
- Tłum jest bardziej onieśmielający niż pojedyncze osoby, dlatego pomyśl o swoim przemówieniu jako o rozmowie z jedną osobą. Skup się na przyjaznej twarzy i mów do niej tak, jakby była jedyną osobą w pokoju.
Uzyskaj pomoc eksperta
Aby każde Twoje publiczne wystąpienie było lepsze, potrzebujesz otrzymywać wartościową informację zwrotną.Poćwicz techniki wypowiadania się, budowania dobrej wypowiedzi oraz sposoby radzenia sobie ze stresem.
Nauka przemawiania publicznego to proces, który możesz przechodzić sam lub z pomocą eksperta, coacha językowego.
Nagrywaj swoje wystąpienia
Jeśli to możliwe, nagrywaj swoje prezentacje i przemówienia. Obserwując siebie na nagraniu, prawdopodobnie zauważysz, w jakich obszarach należy pracować nad poprawą. Podczas oglądania nagrań zwracaj uwagę na przestoje, zbyt długie pauzy, przyjrzyj się swojej mowie ciała. A może zauważysz, że nie zawsze mówiłeś wyraźnie? Te wszystkie elementy składają się na umiejętność przemawiania publicznego. A co, jeśli czujesz, że nie jesteś w stanie obiektywnie się ocenić?
Daj się poprowadzić ekspertowi
Masz wątpliwości, czy jesteś w stanie sam nauczyć się przemawiania publicznego? Na tym etapie nauki wystąpień publicznych czujesz, że przydałaby się pomoc eksperta? To się świetnie składa!
Jeśli Twoja praca wymaga, abyś swobodnie czuł się, mówiąc do ludzi po angielsku, ale jednocześnie uważasz, że kurs publicznego przemawiania nie jest dla Ciebie, skorzystaj z mojej pomocy.
Nauczę Cię technik, dzięki którym staniesz się dobrym mówcą. Pomogę Ci opanować formy komunikacji interpersonalnej, które sprawią, że nabierzesz pewności siebie, przemawiając publicznie po angielsku.
Oferuję Ci swój coaching językowy, który będziemy realizować, uwzględniając Twoje potrzeby zawodowe.
Już teraz przygotuj się na zmiany w swoim życiu zawodowym, zdobywanie kolejnych stopni awansu i rosnącą przyjemność z bycia pewnym siebie mówcą.
Bibliografia
- Katherine Docimo i Kristy Littlehale, Trójkąt Retoryczny: Ethos, Pathos, Logos.
- Nonverbal Communication and Body Language (15.11.2022)
- Tayyab Babar, 8 Fatal Body Language Mistakes To Avoid During Presentations. (16.03.2022)
- Raja Farhan, Anxiety Level in Students of Public Speaking: Causes and Remedies. Journal of Education and Educational Development. Vol. 4 No. 1 (June 2017)